De Monnik: winnaar van de Amsterdamse Nieuwbouwprijs 2007
Het ontwerp van De Monnik bouwt met de aparte verkaveling en wijze van gevelindeling voort op de stedenbouwkundige en architectonische karakteristieken van het zestiende- en zeventiende-eeuwse Amsterdam. Op architectonisch niveau is het plan een eigentijdse interpretatie van de oude stad.
De Monnik bestaat uit negen panden die afzonderlijk in het straatbeeld herkenbaar zijn. Hierin zijn 32 appartementen gesitueerd, die in grootte variëren van 42 tot 80 m2. De maisonnettes op de begane grond en de eerste verdieping worden vanaf de straat ontsloten, de appartementen op de verdiepingen kennen een portiekontsluiting.
Het plan is opgetrokken uit verschillende tinten bruinzwarte baksteen. De vele ramen worden omlijst door houten kozijnen en zink.
Het Parool over De Monnik: Onmogelijke plek: smalle straatjes met hoerenramen
Het lastigste woonproject van de tien die strijden om de Nieuwbouwprijs, is zonder twijfel De Monnik. Dit blok van 32 appartementen staat tussen Bloedstraat en Monnikenstraat langs de Gordijnensteeg, middenin het Wallengebied. Toen het krachtstation van Nuon dat daar stond, niet meer nodig was, resteerde een stuk grond op een onmogelijke plek: smalle straatjes met rondom hoerenramen. Maar de stad wilde er graag woningen.
Een eerdere ontwikkelaar liep erop stuk, vertelt Bas Kluts van ontwikkelaar Hillen & Roosen. En dat begrijp ik wel. Hij wilde een parkeergarage voor tien autos, beneden bedrijfsruimtes en boven grote woningen. Dat lukt financieel nooit. Dat past hier ook niet. Hillen & Roosen werd erbij gehaald omdat dit bedrijf al veel ervaring had met bouwen in de binnenstad. De architecten Peter Geusebroek en Svetla Stefanova hebben ook naam gemaakt op dat terrein. De belangrijkste opgave was: een gevel maken die in één keer de goedkeuring krijgt van de Welstandscommissie, aldus Kluts. En dat lukte.
Geusebroek en Stefanova lieten zich leiden door het traditionele beeld in het centrum. De gevels wisselen van hoogte, het niveau van de vloeren verspringt, de gevels zijn zelfs op de vlucht gebouwd, licht vooroverhellend, zoals je in heel de oude binnenstad ziet.
Het is een gevel met lef, prees Pablo Herrera, lid van de jury die de top tien selecteerde: Er is met zorg gekeken naar kwaliteit. De afwerking en details zijn buitengewoon, oordeelde jurylid René Berbee. En Ans van der Hall noemde de ruimte heel goed ingedeeld.
Achter de gevel zitten compacte appartementen, bedoeld voor Amsterdammers die midden in de stadwillen wonen. Geen gezinnen met kinderen. En de appartementen zijn inderdaad allemaal aan Amsterdammers verkocht; binnen een maand waren ze weg. De prijzen varieerden van 177.500 euro voor vijftig vierkante meter, tot 245.000 voor zeventig meter. Geen parkeerplaats, geen balkon, geen tuin. Maar wel een inpandige fietsenberging. En bijzondere voorzieningen, vanwege de bijzondere plek.
Om de gevels aan te passen, heeft stadsdeel Centrum zelfs subsidie gegeven. Voor de ramen beneden zitten grote verticale lamellen, om inkijk te voorkomen. Pinnen op de vensterbanken moeten hangers en zitters afschrikken. De bewoners zitten er nu anderhalf jaar en zijn buitengewoon tevreden; zij gaven een 9,8 als rapportcijfer. De uitstraling van het gebouw is geweldig, noteerden zij, nieuw, doch in de stijl van de buurt. Eindelijk een gebouw waarover is nagedacht.
Iedereen begint steeds over de herrie van hoerenlopers en vrijgezellenfeesten, snijdt Karin van Rheenen (36) dit punt meteen zelf maar aan, maar op zondagochtend is het hier net een rustig dorp.
De mensen groeten elkaar, ook de dames aan de overkant. Het is heel sociaal allemaal. Ze is, na een jaar zwerven in onderhuur, nu blij met een eigen huis. Ik wilde graag in de reuring wonen, en het is nog fijner dan ik had gedacht. Waar in de stad wordt je straat elke dag schoongespoten? Je hoeft je ook helemaal niet onveilig te voelen; er is veel politie, er hangen cameras, er zijn altijd veel mensen. Van Rheenen heeft haar auto verkocht. Dat was wel een stap. Maar met het openbaar vervoer kom je overal. Ik mis mijn wagen niet meer.
